Wrzesień to czas ogromnego wyzwania dla dzieci przedszkolnych i ich rodziców. Adaptacja dziecka (i ich rodziców) do przedszkola to proces bardzo skomplikowany i często długi. Nie można przecenić roli, jaką odgrywa i będzie odgrywać pierwszy kontakt dziecka z przedszkolem. Start przedszkolny, czyli pierwsze szersze relacje społeczne mają wpływ na rozwój dziecka, na jego budowanie poczucia własnej wartości oraz na kształtowanie się postawy społecznej, mogą też mieć wpływ na jego późniejsze kontakty zarówno z innymi dziećmi, jak również z osobami dorosłymi. Znacząco też wpływa na ukształtowanie jego zachowań emocjonalnych w pierwszym okresie bycia przedszkolakiem, ale może mieć też znaczenie i w okresie późniejszym.
Jak długo trwa adaptacja?
Dziecko
Maluch pełen radości idzie z mamą, tatą do nowego miejsca.
Wchodzi do zupełnie obcego pomieszczenia i niezwykle ważne jest to, co go spotyka od pierwszego momentu. Od tego zależy właśnie pierwszy dzień w przedszkolu i kolejne dni.
Mały odkrywca wchodzi do sali, rozgląda się i już chętnie biegnie, aby własnoręcznie sprawdzić wszystko po kolei, albo uczepia się mamy, taty nogi i zamyka oczy, nie chce nigdzie iść.
Co się zmienia w życiu dziecka?
Inny niż dotychczas tryb życia. Dziecko musi byś już zdyscyplinowane podobnie jak często do tej pory niepracująca mama: wstawanie na czas, wyznaczone godziny posiłków, spacerów, wzmożona samodzielność.
Nowe i nieznane dotychczas środowisko: przewaga rówieśników, a nie jak było dotychczas przewaga dorosłych w otoczeniu dziecka.
Znacząca zmiana osób najważniejszych. Dotychczas to dziecko było „oczkiem w głowie" rodziców i dziadków, często też dosłownie rządziło całym domem. Teraz jest nadal bardzo ważne, ale na równi z pozostałymi ponad dwudziestoma innymi dziećmi.
Rodzice
To dojrzałość rodziców do odpowiedzialnego podejścia do wychowania dziecka decyduje o adaptacji ich dziecka do nowych warunków i nie dotyczy to tylko przedszkola, ale każdej zmiany w drodze do samodzielności młodego człowieka. Droga ta trwa od chwili przyjścia na świat.
Kochani rodzice, najważniejszymi warunkami adaptacji dziecka do przedszkola jest wasza miłość do niego, o której dziecko musi wiedzieć oraz przekonanie dziecka, że zawsze, absolutnie zawsze będzie odebrane z przedszkola, że nikt nie zostawia go na długo.
By dziecko przekonało się o tym, musi wielokrotnie przeżyć rozstania i szczęśliwe powroty do domu. Trzeba nam dorosłym uzbroić się w cierpliwość i wyjątkową delikatność w tym okresie.
Stanowczość rodziców to druga najważniejsza kwestia. Jeżeli dobrze zaplanuje się strategię adaptacji, to należy jej się potem trzymać. Umawiamy się z dzieckiem, że żegnamy się w szatni i pani z szatni oprowadza je do sali. Stanowczo odchodzimy potem do swoich obowiązków, nie wracamy i nie oglądamy się nieskończoną ilość razy.
W bardzo wyjątkowych sytuacjach to rodzic może poprosić dyskretnie nauczycielkę, by przytulając przytrzymała histeryzujące dziecko i odwróciła jego uwagę od oddalającej się mamy.
Rodzice uczą dziecka samodzielności
Z ogromnym niepokojem, ale i nadzieją podchodzą rodzice do przełomu w życiu ich dziecka. Reakcja rodziców jest uzależniona od tego, czy dziecko było wcześniej np. w żłobku, czy to jest pierwsze dłuższe „oddanie" dziecka obcym ludziom. Zanim dziecko zadebiutuje w przedszkolu, rodzice powinni bardzo poważnie podejść do przygotowania go do tego, należy też popracować nad samodzielnością dziecka:
Sposoby przygotowania dziecka do zmiany dotychczasowego trybu życia:
Przedszkole
Każda nauczycielka z szeroko otwartymi i pełnymi życzliwości oczami patrzy na kolejne dzieci wchodzące do sali. Każde dziecko jest witane z delikatnym uśmiechem, z ostrożnością. Ten pierwszy kontakt zaważy na dalszych kontaktach. Zbyt szybka, zbyt radosna reakcja nauczycielki może „wystraszyć" dziecko, które instynktownie chowa się za nogi mamusi. Czasem dziecko wdraża się „samo" a nauczyciel jest tylko obserwatorem gotowym na natychmiastową pomoc. Często jednak utula, bierze na kolana, rozmawia niekończącą się ilość razy. Rozmowy te najczęściej dotyczą świata bliskiego dziecku: mamy, taty, zabawek, nowych kolegów przedszkolnych oraz sposobów zachowania się w grupie, w całym przedszkolu.
To bardzo ważny okres pracy dla nauczycielek, ponieważ muszą ogarnąć gromadkę i zapewnić dobrą, spokojną atmosferę. Muszą też edukować rodziców, którzy często nie wiedzą, jak mają się zachować, by dziecku optymalnie pomóc.